บัว ๔ เหล่า

วันนี้ ขอเขียนเกี่ยวกับคำสอนของพระพุทธเจ้าที่ได้ตรัสเกี่ยวกับประเภทของคน ในที่นี้อาจจะมองไปถึงพนักงานในบริษัท ลูกน้อง หรือ ตัวเราเองก็ได้ว่าเป็นประเภทไหน หรืออยากเป็นประเภทไหนก็เลือกเอา

เมื่อครั้งที่พระพุทธเจ้าได้ทรงตรัสรู้แล้ว แต่เนื่องจากพระธรรมที่พระองค์ทรงบรรลุนั้นมีความละเอียดอ่อน สุขุมคัมภีรภาพ ยากต่อบุคคลจะรู้ เข้าใจและปฏิบัติได้ ทรงเกิดความท้อพระทัยว่าจะไม่แสดงธรรมโปรดมหาชน ต่อมาท่านได้ทรงพิจารณาอย่างลึกซึ้ง แล้วทรงเห็นว่าบุคคลในโลกนี้มีหลายจำพวก บางพวกสอนได้ บางพวกสอนไม่ได้ เปรียบเสมือนบัว ๔ เหล่า ดังนั้นแล้วจึงดำริที่จะแสดงธรรมเพื่อมวลมนุษยชาติต่อไป
บัว ๔ เหล่า ได้แก่
๑.พวกที่มีสติปัญญาฉลาดเฉลียว เป็นสัมมาทิฏฐิ เมื่อได้ฟังธรรมก็สามารถรู้ และเข้าใจในเวลาอันรวดเร็ว เปรียบเสมือนดอกบัวที่อยู่พ้นน้ำ เมื่อต้องแสงอาทิตย์ก็เบ่งบานทันที (อุคฆฏิตัญญู)

๒.พวกที่มีสติปัญญาปานกลาง เป็นสัมมาทิฏฐิ เมื่อได้ฟังธรรมแล้วพิจารณาตามและได้รับการอบรมฝึกฝนเพิ่มเติม จะสามารถรู้และเข้าใจได้ในเวลาอันไม่ช้า เปรียบเสมือนดอกบัวที่อยู่ปริ่มน้ำซึ่งจะบานในวันถัดไป (วิปจิตัญญู)

๓.พวกที่มีสติปัญญาน้อย แต่เป็นสัมมาทิฏฐิ เมื่อได้ฟังธรรมแล้วพิจารณาตามและได้รับการอบรมฝึกฝนเพิ่มอยู่เสมอ มีความขยันหมั่นเพียรไม่ย่อท้อ มีสติมั่นประกอยด้วยศรัทธา ปสาทะ ในที่สุดก็สามารถรู้และเข้าใจได้ในวันหนึ่งข้างหน้า เปรียบเสมือนดอกบัวที่อยู่ใต้น้ำ ซึ่งจะค่อยๆ โผล่ขึ้นเบ่งบานได้ในวันหนึ่ง (เนยยะ)

๔.พวกที่ไร้สติปัญญา และยังเป็นมิจฉาทิฏฐิ แม้ได้ฟังธรรมก็ไม่อาจเข้าใจความหมายหรือรู้ตามได้ ทั้งยังขาดศรัทธาปสาทะ ไร้ซึ่งความเพียร เปรียบเสมือนดอกบัวที่จมอยู่กับโคลนตม ยังแต่จะตกเป็นอาหารของเต่าปลา ไม่มีโอกาสโผล่ขึ้นพ้นน้ำเพื่อเบ่งบาน (ปทปรมะ)

มี Version ภาษาอังกฤษ เพิ่มเติม
(Buddhist value: Like a lotus flower that grows out of the mud and blossoms above the muddy water surface, we can rise above our defilements and sufferings of life)

Imagine that you are a lotus seed buried beneath a muddy lotus pond. There is mud all around you, and you can feel them clearly. Above you, above this muddy pool of dirt, mud and filth, are sunshine and air. You are not disheartened as you begin your journey towards the surface.

With a determined heart, you begin to wiggle in the earth. You grow roots deep, deep into the mud. Your little stem grows up slowly. Suddenly, "pop" you are out of the mud! Your stem grows higher and higher, taller and taller. You rise up slowly, fighting against the muddy water. All of a sudden, you are out of the muddy pond! You reach up towards the warm sun, shining down on you.
Your lotus bud begins to grow on top of your stem. It expands and grows larger and larger, finally bursting into full bloom. A white lotus flower. You stand beautifully above the muddy water, not dirtied by the mud from which you grow. You are white, fragrant and beautiful.

Everyone who saw you marvelled at your beauty! Your determination to grow out of the muddy pond reminds them of the Buddha and his journey towards Enlightenment. The Buddha, like a lotus, is determined to grow out of the muddy surroundings, that is the defilements and sufferings of life. He has done all that is to be done and he is showing us that we can all do it too. We may have defilements but we all have the potential of growing out of our defilements and achieving wisdom, like the Buddha.

You are a beautiful white lotus flower, and your role is to remind people to rise above their defilements and sufferings, just as you are arising above the muddy water and not dirtied by the mud from which you grow.